عکس | از نذر برای مکتبخانه تا معلم سرخانه بچه‌های اغنیا
تاریخ انتشار: ۴ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۶۰۳۷۳
همشهری آنلاین - بهاره خسروی: مکتبخانه مکانی بود که در آن کودکان به درس و سواد می‌نشستند و معلم زن با عنوان ملاباجی و آموزگار مرد هم به اسم ملای مکتبدار با دریافت اجرت ماهانه، فرزندان خردسال مردم را سرپرستی می‌کردند و به آنها خواندن و نوشتن آموزش می‌دادند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
سعید وزیری، نویسنده، پژوهشگر و نویسنده، در سیزدهمین نشست تهران‌شناسی همشهری با اشاره به جایگاه ارزشمند مکتبخانه‌ها در میان مردم تعریف می‌کند: «درجه اعتقاد مردم به مکتبخانه‌ها تا حدی بود که در گرفتاری‌ها بر آن نیت و نذر و نیاز کرده، مراد و حاجت می‌خواستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
یکی از رسم‌های جالب مردم تهران به‌ویژه خانواده‌های ثروتمند گرفتن معلم خصوصی یا معلم سرخانه برای باسوادکردن آنها بود. سعید وزیری می‌گوید: «خانواده ثروتمندان فرزندان خود را به مکتبخانه نمی‌فرستادند و برای آنها معلم خصوصی و سرخانه می‌گرفتند تا اطفال‌شان در خانه درس بخوانند و فرزندان‌شان تا پیش از ۱۸یا ۲۰سالگی جز برای شکار یا تیراندازی از خانه بیرون نمی‌رفتند.»
پایه اصلی و مهم آموزش‌های مکتبخانه‌ای کتاب قرآن بود. اما در کنار قرآن، همه بچه‌ها باید یکسری کتاب‌های دیگری مانند دیوان حافظ، گلستان سعدی و... را می‌خواندند. سعید وزیری در این‌باره توضیح می‌دهد: «دروسی که در مکتبخانه برای شاگردان تدریس می‌شد غیر از آموزش‌های قرآنی، صرف و نحو، مطالعه متون مذهبی، دروسی همچون موش و گربه عبید زاکانی، دیوان شعرایی مانند سعدی و حافظ، گلستان سعدی، جامع عباسی، ابواب‌الجنان، تاریخ نادری، تاریخ معجم، نان و حلوای شیخ‌بهایی، پندنامه عطار و حیله‌المتقین علامه محمدباقر مجلسی بود.»
ماجرا برای پسرها متفاوت بود؛ آنها می‌توانستند تا مراحل بالاتر در صورت تمایل ادامه تحصیل دهند. سعید وزیری می‌گوید: «البته نظام آموزشی به‌گونه‌ای بود که پسران می‌توانستند در صورت داشتن استعداد به مراحل بالاتری بروند و در نهایت به مدرسه علمیه بروند و فقه و اصول را تکمیل کنند. برای دختران راه یافتن به مدارس علمیه ممکن نبود. مردم اگر دختران خود را به مدرسه می‌فرستادند برای این بود که قرآن بخوانند و با بعضی از مسائل دینی آشنا شوند. در این مکتبخانه‌ها، گاهی کتاب‌های نوحه خوانده می‌شد.»
ماجرا برای پسرها متفاوت بود و آنها می‌توانستند تا مراحل بالاتر در صورت تمایل ادامه تحصیل دهند. سعید وزیری می‌گوید: «البته نظام آموزشی به‌گونه‌ای بود که پسران می‌توانستند در صورت داشتن استعداد به مراحل بالاتری بروند و در نهایت به مدرسه علمیه بروند و فقه و اصول را تکمیل کنند. برای دختران راه یافتن به مدارس علمیه ممکن نبود. مردم اگر دختران خود را به مدرسه می‌فرستادند برای این بود که قرآن بخوانند و با بعضی از مسائل دینی آشنا شوند. در این مکتبخانه‌ها، گاهی کتاب‌هایی مانند نوحه عزاداری خوانده می‌شد.»
مکتب رفتن برای کسب مالتا دوره ناصرالدین شاه تعریفی از مدرسه به شکل امروزی نبود و اغلب به دلایل جالبی مانند کسب مال و پر کردن اوقات فراغت اهل خانه، بچه‌ها را به مکتبخانه می‌فرستادند. سعید وزیری تعریف می‌کند: «در دوره ناصرالدین‌شاه حکومت پرداختن به امور آموزشی را جزو وظایف خود نمی‌دانست. به همین دلیل بچه‌ها به ۲ صورت روانه مکتبخانه می‌شدند. عده‌ای به‌خاطر کسب مال و تعدادی را پدر و مادران‌شان برای از سر باز کردن و پر کردن اوقات فراغت به مکتبخانه می‌فرستادند.»
کد خبر 790836 برچسب‌ها هویت شهری مدرسه و مدارس تهرانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: هویت شهری مدرسه و مدارس تهران مکتبخانه ها سعید وزیری بچه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۶۰۳۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
معرفی چهار هزار معلم برای طرح معلم ماندگار
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اراک؛ مدیر کل آموزش و پرورش استان در نشست خبری با اصحاب رسانه گفت: امسال فراخوان طرح معلم ماندگار در سطح استان صورت پذیرفت و از مردم استان خواسته شد تا معلم‌های ماندگار در زندگی خود را معرفی کنند.
مولوی افزود: مردم محوری از خصوصیات این طرح است و در اختتامیه این طرح ۱۰ معلم برتر استانی از بین چهار هزار معلم معرفی شده به این فراخوان معرفی و تجلیل می‌شوند.
او ادامه داد: اگر چه مراسم‌های روز معلم هر سال رنگ و بوی مردمی دارد و با همت اولیاء و دانش آموزان برگزار می‌شود، اما امسال هم در ۱۵ منطقه استان مراسم روز معلم برگزار و در مرکز استان نیز مراسم استانی تقدیر از معلمان نمونه برگزار خواهد شد.
۱۷ هزار معلم در بیش از دو هزار واحد آموزشی استان مرکزی تدریس می‌کنند.
ام فهد، زن مشهور عراقی کیست و چرا کشته شد؟